သင္ကာ
ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၊ ၿပံဳခ်မ္းၿမိဳ႕မွာ က်င္းပမယ့္ ေဆာင္းရာသီ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ၂ ႏွစ္အတြင္း ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုေဆြေႏြးမႈ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။
ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္ကတည္းက အိုလံပစ္ ၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ ဝင္ၿပိဳင္ခဲ့ၿပီး ဆုတံဆိပ္ ၅၆ ခု ရရွိထားၿပီး အဲဒီထဲက ႏွစ္ခုက ေဆာင္းရာဆီ အိုလံပစ္ပြဲမွာ ရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားကစားဟာ ဆိုးလ္နဲ႔ ၿပံဳယမ္းကို မိတ္ပ်က္မႈေတြ ျဖစ္ေစသလို ေပါင္းစည္းမႈကိုျဖစ္ေစတဲ့ သာဓကေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ေတာင္ကိုရီးယား ေလယာဥ္ 858 ကို ဗံုးခြဲမႈ
ေတာင္ကိုရီးယားဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို က်င္းပခြင့္ကို ၁၉၈၁ ခုႏွစ္မွာ ရခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက အဲဒီတုန္းက အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ ပူးတြဲက်င္းပမဖို႔ လံႈ႕ေဆာ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လံႈ႔ေဆာ္တဲ့အတိုင္း ျဖစ္မလာတဲ့အခါ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ က်င္းပတဲ့ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ကို သပိတ္ေမွာက္႐ံုမက ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးပါ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလမွာ ကိုရီးယား ေလေၾကာင္းလိုင္းပိုင္ ေလယာဥ္ 858 မွာ ေျမာက္ကိုရီးယား ေထာက္လွမ္းေရး ႏွစ္ဦးက ဗံုးခြဲဖို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ေလယာဥ္ဟာ အန္ဒမန္ပင္လယ္ အထက္ ေကာင္းကင္ေပၚမွာ ေပါက္ကြဲၿပီး လိုက္ပါလာသူ ၁၁၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ဗံုးခြဲသူဖို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ႏွစ္ဦးအနက္ အသက္ရွင္ေနေသးတဲ့ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကင္မ္ဟယြန္ေဟြ ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးက ဘီဘီစီနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခုမွာ ေျပာဖူးပါတယ္။ ဆိုးလ္ အိုလံပစ္ပြဲ မတိုင္ခင္ ေတာင္ကိုရီးယား ေလယာဥ္တစ္စီးကို ပ်က္က်ေအာင္ လုပ္ဖို႔ သူ႔အထက္အရာရွိတစ္ဦးက ခိုင္းခဲ့တယ္လို႔ သူက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ အဲဒီလို အၾကမ္းဖက္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ ေတာင္ကိုရီးယားမွာ ကေသာင္းကနင္းေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ သူ႔အထက္အရာရွိက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အထက္အရာရွိဆိုသူဟာ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္မ္အီဆြန္း ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကင္မ္ဟယြန္ေဟြကို ဘာရိန္းႏိုင္ငံမွာ ဖမ္းမိခဲ့ၿပီး ေသဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဗံုးခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာင္တရမိေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၿပီး ‘ကြ်န္မဝိညာဥ္က က်တဲ့မ်က္ရည္မ်ား’ စာအုပ္ကိုလည္း ေရးခဲ့ပါတယ္။
လွ်ိဳ႕ဝွက္ အလုပ္အိမ္
ေတာင္ကိုရီးယားမွာ က်င္းပမယ့္ အိုလံပစ္ပြဲကို ေျမာက္ကိုရီးယားကသာ ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီးလုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိုလံပစ္ပြဲေတာ္ က်င္းပခြင့္ရေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ တျခားၿပိဳင္ဘက္ေတြကလည္း ေတာင္ကိုရီးယားဟာ အသင့္မျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ေစာဒက တက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေတာင္ကိုရီးယား အာဏာရွင္ ခ်န္ဒူးဝမ္ဟာ ဒီမိုကေရစီ ေထာက္ခံသူေတြကို ေသြးထြက္သံယို ႏွိမ္နင္းလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ သံသယေတြကလည္း ႀကီးထြားေနပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာလံုၿခံဳေရးေတြ အကူအညီနဲ႔ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ ပထမဆံုး လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပခြင့္ရၿပီး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဆိုးလ္ၿမိဳ႕ကို ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္ ျပန္လည္သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက ဆက္ရွိေနၿပီး ဆိုးလ္ၿမိဳ႕မွာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ လူေတြကို ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ မသန္စြမ္းသူေတြ အပါအဝင္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ေတြကို ‘လွ်ိဳ႕ဝွက္ အလုပ္အိမ္’ ေတြဆီ အိုလံပစ္ပြဲ မတိုင္ခင္ ပို႔ေဆာင္ထားခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္အထိ လွ်ိဳ႕ဝွက္အလုပ္ေတြမွာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုက္ႏွက္တာ၊ မုဒိမ္းက်င့္ခံရတာသာမက အသတ္ခံရတာေတြပါ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ေတြကို ကြ်န္အလုပ္သမားေတြသဖြယ္ ခိုင္းေစၿပီး ေစ်းသက္သာတဲ့ ပစၥည္းေတြကို ထုတ္လုပ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကမွ တာဝန္ခံျခင္း မရွိပါဘူး။
ေပါင္းစည္းအသင္းနဲ႔ အလံ
လာမယ့္ ေဆာင္းရာသီ အိုလံပစ္မွာ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ တစ္သင္းထဲ ေပါင္းၿပီး ကစားၾကဖို႔ တခ်ိဳ႕ အရာရွိေတြက အႀကံျပဳၾကပါတယ္။ ဒါဆိုမယ့္ အိုလံပစ္ အားကစားပြဲေတာ္လို ပြဲႀကီးမ်ိဳးမွာေတာ့ တြဲဖက္ၿပီး ၿပိဳင္ဖူးတာေတာ့ တစ္ခါမွ မရွိခဲ့ဖူးပါဘူး။
ကိုရီးယား ေလယာဥ္ 858 ကို ဗံုးခြဲမႈ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ကိုရီးယားကြ်န္းဆြယ္မွာ တင္းမာမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ ပူးတြဲ စာပြဲတင္ တင္းနစ္အသင္းကို ဖြဲ႔စည္းဖူးပါတယ္။ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ပူးတြဲအသင္းကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ ခ်ီဘာမွာ က်င္းပတဲ့ ကမာၻ႔ စားပြဲတင္ တင္းနစ္ခ်န္ပီယံ ၿပိဳင္ပြဲကို ပို႔ေဆာင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက ရီပန္ေဟြနဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားက ဟယြန္ ဂ်န္ဟြာတို႔ဟာ တ႐ုတ္ၿပိဳင္ဘက္ကို ႏိုင္ၿပီး ေရႊတံဆိပ္ရခဲ့ပါတယ္။ ကိုရီးယားေတြဟာ အျဖဴေပၚမွာ ကိုရီးယား ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အျပာေရာင္ ေျမပံုပါတဲ့ အလံနဲ႔ အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။
ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔ဟာ ေပါင္းစည္းအလံနဲ႔ ခ်ီတက္ပြဲေတြ မၾကာခဏ လုပ္ဖူးပါတယ္။ ပထမဆံုးအႀကိမ္က ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၊ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕မွာ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္က က်င္းပတဲ့ အားကစား ဖြင့္ပြဲ အခမ္းအနား မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက အားကစား သမားေတြဟာ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၊ ဘူဆန္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ ၂၀၀၂ အာရွ အားကစားပြဲမွာလည္း အတူ ခ်ီတက္ဖူးပါတယ္။ ၂၀၀၄ ေအသင္ အိုလံပစ္၊ ၂၀၀၆ တူရင္ ေဆာင္ရာသီ အိုလံပစ္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ ခ်န္ခြ်န္ၿမိဳကမွာ က်င္းပ ၂၀၀၇ အာရွ အားကစားပြဲေတာ္တို႔မွာ အတူခ်ီတက္ခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။
ဆင္ဆာျဖတ္ထားတဲ့ အားကစားရလဒ္နဲ႔ ေခြ်းတပ္စခန္း
ရွားရွားပါးပါး ယွဥ္ၿပိဳင္ ကစားမႈအျဖစ္ ၁၉၉၁ ဖီဖာ ကမာၻ႔လူငယ္ ေဘာလံုး ခ်န္ပီယံလုပြဲမွာ ေတာင္နဲ႔ ေျမာက္အသင္းတို႔ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖူးပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးပြဲစဥ္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေတာင္ကိုရီးယားကို အႏိုင္ရေလ့ရွိၿပီး အမ်ိဳးသားပြဲစဥ္မွာ ေတာင္ကိုရီးယားက ႏိုင္ေလ့ရွိပါတယ္။
၂၀၁၄ အာရွ အားကစားပြဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားအသင္းဟာ ေတာင္ကိုရီးယား အသင္းကို ၁ ဂိုး ဂိုးမရွိနဲ႔ ႐ံႈးပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားက ႏိုင္ငံတြင္းမွာ အဲဒီလို ႐ံႈးတဲ့ ရလဒ္မ်ိဳးကို ဘယ္ေတာ့မွ ထုတ္ျပန္ေလ့ မရွိပါဘူး။ ေျမာက္ကိုရီးယား ျပည္သူေတြဟာ အားကစားပြဲ ရလဒ္ေတြကို အစိုးရက ထုတ္ျပန္သေလာက္ပဲ သိခြင့္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျပည္ပ အားကစားပြဲေတြမွာ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့တဲ့ ရလဒ္ေတြကို သမိုင္းစာအုပ္ထဲ မထည့္တာထက္ ဆိုးတဲ့ဟာေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ျပည္ပကို ထြက္ေျပးလာတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ဂ်ဴဒိုအဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ ၁၉၉၀ ေဘဂ်င္း အာရွ အားကစားပြဲမွာ အႏိုင္ရ ေျမာက္ကိုရီးယား ကစားသမားေတြဟာ တိုက္ခန္းနဲ႔ ကားေတြ ရရွိၿပီး ႐ံႈးလာတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ကစားသမားေတြဟာ ေခြ်းတပ္စခန္းေတြကို ပို႔ၿပီး အျပစ္ေပးခံရပါတယ္။
(MCN မွာ ေဖာ္ျပၿပီး)
သင္ကာဘုန္းျမင့္-Thinker Bhone Myint 