ဝဲလ် ဒူးရန့်၏ ဒဿနဆိုင်ရာနှင့် စကားလုံးစိမ်းများ ခက်ဆစ် (၃)
A Will Durant Glossary of Philosophical and Foreign Words (3)
(အတိုကောက် – L=လက်တင်၊ F=ပြင်သစ်၊ G=ဂျာမန်၊ S=စပိန်၊ A=အာရဗီ၊ R=ရုရှ)
ဝယ်လ် ဒူးရန့်၏ နာမည်ကျော် The Story of Philosophy: the Lives and Opinions of the Greater Philosophers စာအုပ်ကို မြန်မာဒဿနဆရာများ မိတ်ဆက်စဉ်ကပင် စိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။ ဒဿနရေးရာများကို အနှစ်ချုပ်ရေးကြရာတွင် ဝယ်လ် ဒူးရန့်၏ စာအုပ်ကိုပင် ကိုးကားကြသည်ကို တွေ့ရသည်။ လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်းများစွာက ပန်းဆိုးတန်းအဟောင်းဆိုင်တွင် ထိုစာအုပ် အဟောင်းလေးကို တွေ့၍ ဝယ်ခဲ့သည်။ မြတ်နိုး၍သာ ဝယ်ရသည်၊ ဖတ်နိုင်သည်ကား မဟုတ်။
တလောက အွန်လိုင်းတွင် ဝယ်လ် ဒူးရန့် အမှတ်တရ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် သူရေးခဲ့သော စာအုပ်များထဲမှ စကားလုံး ခက်ဆစ်များ ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ပါဠိစာအုပ်ကလေးတွေ ဖတ်ကြည့်ပြီးနောက် အနောက်တိုင်း ဒဿနစကားလုံးများကို မြန်မာလို ကျစ်ကျစ်လစ်လစ် လက်ကလိလိုခြင်းက တကြောင်း အားသည့်အချိန်တွင် ရေးဖြစ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ မှားယွင်းလျှင်သော်လည်းကောင်း၊ ကျနော် ဘာသာပြန်ဆိုသည်ထက် ကောင်းသော စကားလုံး ကျစ်ကျစ်ရှိလျှင်သော်လည်းကောင်း ဝေဖန်အကြံပြုခြင်းကို ကြိုဆိုပါကြောင်း။ ဘာသာပြန်ရာတွင် အဘိဓာန်များရော၊ ဖွင့်ဆိုချက်အသီးသီးကိုပါ နှီးနှောပါသည်။ ပါဠိစကားလုံးများနှင့် လှယ်သော်ငြားလည်း ထေရဝါဒ ဗုဒ္ဓဘာသာ အယူအဆကို တထပ်တည်း မိနေသော ဒဿနစကားလုံးများ ဖြစ်သည်ဟုကား မယူဆစေပါ။ (သင်ကာ)
ခက်ဆစ် (A)
ခက်ဆစ် (B)
C
Calvinism – ငရဲသစ်ငုတ် ဖြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကယ်တင်ခံရခြင်းတို့တွင် တသီးပုဂ္ဂလ တဦးချင်းစီကို ထာဝရ ဘုရားသခင်က ကြိုတင်ပြဌာန်းပြီး ဖြစ်ကြောင်း လက်ခံသည့် ပရိုတက်စတင့် ခရစ်ယာန် အယူအဆ။
Caput Nili (L) – နိုင်းမြစ်တွင် အဖျားခံသော။ အရာဝတ္ထုတို့၏ ရင်းမြစ်ကြောင်းခံဖြစ်သော။
Causality – အကြောင်းနှင့် အကျိုးတို့၏ ဖြစ်စဉ်။ အကြောင်းကြောင့် အကျိုးဖြစ်ခြင်း နိယာမ။ သဟေတုကဝါဒ။
Cherchez la femme (F) – အစွယ်လိုသူ မိဘုရား။
အလက်ဇန်းဒါးဒူးမားက ၁၈၅၄ ထုတ် သူ၏ The Mohicans of Paris ဝတ္ထုတွင် စသုံးသည်။ ယင်းဝတ္ထုထဲတွင် “ဘယ်ပြဿနာမဆို ပြောလာသမျှ ကြည့်လိုက်၊ မိန်းမတွေကြောင့် ဆိုတာချည်းပဲ။ ဒါနဲ့ ပြောလိုက်တယ် အစွယ်လိုသူ မိဖုရားတွေချည်းပဲလို့” ဟု ရေးထားသည်။ နောက်ပိုင်း စုံထောက်ဝတ္ထုများတွင် ဘယ်လိုပြဿနာပဲဖြစ်ဖြစ် မိန်းမတွေကြောင့်ချည်းပဲဟူသော အဓိပ္ပာယ်ဖြင့် သုံးလာသည်။ နောင်တွင် မည်သည့် ပြဿနာဖြစ်စေ ထူးမခြားနားသော ပြဿနာအရင်းခံကိုသာ တွေ့မည်ဟူသော ရှင်းပြချက်များတွင် ရည်ညွှန်းသုံးစွဲလာသည်။
Cherchez les forts (F) – အကာအကွယ်ရှာသည်။
Chordates – ကျောရိုးရှိ ကျောရိုးမဲ့သတ္တဝါများ။
Concept – အယူ။ ဒဿနဆိုင်ရာ အယူအဆ။
Consciousness – သတိ။ သိစိတ်။
Corpus Prescriptionum (L) – နိမိတ်ပုံအစု။ ကြိုတင် နိမိတ်ထင်မှုများ။ ရှေ့က အတွေ့အကြုံများအပေါ် အခြေခံသည့် ယူဆမှု။
Cosmology – စကြာဝဠာဗေဒ။
Credo quia impossibile (L) – အစိန္တေယျဖြစ်နေ၍ ယုံမှတ်ထားလိုက်ခြင်း။ မကြံတတ်၍ ယုံမှတ်လိုက်သည်။
Crura cerebra (L) – ဦးနှောက်၏ ခြေထောက်များ။ ခံစားခြင်းနှင့် အတွေးအခေါ်ကို ထိန်းချုပ်သော ဦးနှောက်ရှေ့ခြမ်း၏ အထောက်အကူ အစိတ်အပိုင်း ၂ ခု။
Cytology – ကလာပ်စည်းဗေဒ။ ဆဲလ်ဗေဒ။
(ဆက်လက် ဖော်ပြပါမည်)
Like this:
Like Loading...
