ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးနဲ႔ အဆံုးစီရင္မႈႏႈန္း အဆက္အစပ္

သင္ကာ

ျမန္မာေတြအဆိုမွာ ေညာင္ဦးက ကမ္းပါးၿပိဳတာနဲ႔ စမၸာနဂိုရ္က ႏြားမ ေပါင္က်ိဳးတယ္ ဆိုတာကို မဆီမဆိုင္ရယ္လို႔ ရည္ညႊန္းၿပီး ေျပာေလ့ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ထို႔အတူပဲ ကမာၻေပၚမွာ စက္႐ံုေတြက ကာဘြန္ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လႊတ္လို႔ ေတာင္အာရွ တခြင္မွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသမႈ အလြန္ျမင့္ရတယ္ဆိုရင္ ဆက္စပ္မိဖို႔ အေတာ္ခက္ႏိုင္ပါတယ္။

ကာဘြန္ ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လႊတ္မႈေၾကာင့္ အပူလိႈင္းျမင့္လာၿပီး ေတာင္အာရွ ေဒသတခ်ိဳ႕မွာ ထြန္နဲ႔ ႏြားျဖစ္ျဖစ္၊ ထြန္စက္နဲ႔ ႐ုန္းရတာျဖစ္ျဖစ္ လယ္သမားေတြဟာ စိုက္ပ်ိဳးမႈမွာ ခဲေလသမွ် သဲေရက်ျဖစ္ၿပီး အေၾကြးႏြံနစ္တာ၊ လူမႈေရး အစစ အခက္အခဲ ေပၚတာေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသေနၾကတာကို ပညာရွင္ေတြက ခ်က္နဲ႔လက္နဲ႔ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ျပလိုက္ပါၿပီ။

အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ပါကစၥတန္က က်န္းက်န္းမာမာ လယ္သမားေတြဟာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသကုန္တာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ထဲမွာကိုပဲ ၃၅၀၀ ဦး ရွိၿပီး အဲဒါက ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈရဲ႕ ဆိုးက်ိဳး ရလဒ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုင္းယင့္ အက္ဒဗန္႔စ္ စာေစာင္မွာ သုေတသီေတြက စာတမ္းတစ္ေစာင္ကေန ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

Advertisements

Political Ecology – Intro

ႏိုင္ငံေရး ေဂဟေဗဒ အဖြင့္မ်ား

ခက္ထန္

(ယေန႔ေခတ္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဖာ္ျပၿပီး)

ဝုဖ္ (E. Wolf) ၏ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္ထုတ္ “ပိုင္ဆိုင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ေဂဟေဗဒ” (Ownership and Political Ecology) စာအုပ္တြင္ ဝုဖ္က “ႏိုင္ငံေရး ေဂဟေဗဒ” ဟူေသာ စကားလံုးကို အေစာဆံုး စတင္သံုးစြဲခဲ့သည္။ ယင္းအခ်ိန္မွစ၍ မၾကာေသးခင္ အခ်ိန္အထိ ယင္းစကားလံုးကို အထူးျပဳမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ သံုးစြဲခဲ့ရာ အဓိကက်ေသာ အနက္အဓိပၸာယ္ ျခားနားမႈမ်ားကို ေတြ႔ရသည္။

တခ်ိဳ႕ေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ (Political Economy) ကဲသည္။ တခ်ိဳ႕ကမူ သမား႐ိုးက် ႏိုင္ငံေရး ေဘာင္အတြင္းမွာပင္ ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ တခ်ိဳ႕က သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ေျပာင္းလဲမႈကို အထူးျပဳ သ႐ုပ္ခြဲသည္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း အဆိုပါ ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေျခရာေကာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရး ေဂဟေဗဒ အယူအဆမ်ားအတြင္း ဘံုတူညီကို ရွာေဖြႏိုင္ပါသည္။

ဖြင့္ဆိုခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ တူရာတူရာ ဆြဲထုတ္လိုက္လွ်င္ “ႏိုင္ငံေရး ေဂဟေဗဒ” ဟူသည္ ေဂဟေဗဒ သက္သက္ကို ရွင္းလင္းေသာ တျခားနည္းျဖင့္ ပံုေဖာ္ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ သမား႐ိုးက် ယူဆခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ ေၾကာင္းက်ိဳးျပ ရွင္းလင္းခ်က္ ေဘာင္ထဲမွ ျဖစ္သည့္ Apolitical Ecology မွ ခြဲထုတ္ေလ့လာၾကည့္သည္။

Boiling Point

This article was published in Sabae Phyu Magazine in February 2006. K Chit Maung is one of my pen names. I sarr-chack (ဆားချက်) this article to post during United Nations Climate Change Conference in Copenhagen. Enjoy it.

Page (1)

Protected: Politics, Environment and Development: The Case of Myanmar

This content is password protected. To view it please enter your password below:

Password:

Protected: Emerging and Evolving Political Ecology Current As a Critical Approach in Environmental Studies

This content is password protected. To view it please enter your password below:

Password: